Trà xanh xuất phát từ lá cây trà (Camellia sinensis), giống cây chủ yếu ở châu Á. Các dòng trà truyền thống thường sẽ được lên men, nhưng lá trà xanh lại được hấp để duy trì màu xanh tươi.
Loại trà này có nhiều cách sử dụng, có thể pha từ lá sấy khô, hoặc sử dụng dưới dạng viên nén hoặc viên nang chiết xuất. Trà xanh cung cấp polyphenol và catechins, chất có khả năng chống oxy hóa và ung thư. Khác với cà phê, trà xanh chứa cafein ít hơn và thường được xử lý để loại bỏ bớt nồng độ cafein.
Để hiểu rõ hơn trà xanh là gì? Cách pha, tác dụng và tác hại của trà xanh, hãy cùng theo dõi tiếp bài viết sau đây!
1. Trà xanh là gì?
Trà xanh là sản phẩm từ loại lá có tên khoa học là Camellia sinensis, phổ biến ở châu Á. Lá trà xanh chỉ được hấp thay vì lên men như trà thông thường. Trà xanh chưa trải qua công đoạn làm héo và oxy hóa như trà oolong hay trà đen. Vì vậy, quá trình chế biến trà xanh khác biệt so với trà truyền thống.
Trà xanh vốn đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của Việt Nam. Trong danh sách đa dạng của loại trà xanh Việt Nam, trà Thái Nguyên (còn gọi là trà Bắc, trà móc câu, trà Bắc Thái trà nõn tôm) luôn đứng đầu. Ngoài ra, có cả trà Shan tuyết cổ thụ và các loại trà xanh thơm ngon như trà sen Tây Hồ, trà lài, trà bưởi và trà ngâu.
Ngoài các loại trà xanh đặc trưng của Việt Nam, người Việt cũng yêu thích và sử dụng nhiều loại trà xanh nhập khẩu từ các quốc gia khác nhau. Một số ví dụ đáng chú ý bao gồm trà Long Tĩnh, Thái Bình Hầu Khôi, Hoàng Sơn Mao Phong, Bích Loa Xuân, Lục Qua An Phiến từ Trung Quốc, hay như trà Gyokuro và Sencha từ Nhật Bản.
Trà xanh chứa hàm lượng cao chất chống oxy hóa, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trà xanh giúp giảm nguy mắc bệnh ung thư, tim mạch, cải thiện miễn dịch, giảm hôi miệng, hỗ trợ giảm cân,… Cùng khám phá chi tiết hơn về tác dụng của trà xanh phần dưới đây.
2. Trà xanh có tác dụng gì?
Trà xanh là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, ngăn ngừa các vấn đề về sức khỏe, đồng thời cải thiện làn da tự nhiên. Một số tác dụng của trà xanh có thể kể đến như:
- Cải thiện tình trạng hôi miệng: Trà xanh chứa các hợp chất chống khuẩn có khả năng loại bỏ vi khuẩn gây hôi miệng. Trà cũng giúp làm dịu niêm mạc miệng và cung cấp hơi thở thơm mát.
- Tăng cường tập trung và sự tỉnh táo: Trà xanh chứa caffeine, một chất kích thích tạo cảm giác tỉnh táo và tăng khả năng tập trung. Tuy nhiên, lượng caffeine trong trà xanh thấp hơn so với cà phê nên không gây lo lắng hay căng thẳng.
- Bảo vệ tim mạch: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng trà xanh có khả năng giảm cholesterol xấu LDL, huyết áp, giúp giảm nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ.
- Chống oxy hóa và ngăn ngừa ung thư: Trà xanh chứa các polyphenol và catechins có khả năng làm giảm sự tổn thương từ các gốc tự do trong cơ thể. Điều này có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư.
- Hỗ trợ ngăn ngừa bệnh đái tháo đường type 2: Các nghiên cứu cho thấy rằng trà xanh có thể giảm mức insulin trong cơ thể, giúp kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa đái tháo đường type 2.
- Ngăn ngừa bệnh thoái hóa thần kinh: Một số nghiên cứu đã đề xuất rằng chiết xuất EGCG trong trà xanh có tiềm năng ngăn chặn các vấn đề về sức khỏe tâm thần như Alzheimer và Parkinson.
- Bảo vệ cơ thể và kéo dài tuổi thọ: Trà xanh có khả năng tăng cường hệ miễn dịch và giúp cơ thể chống lại các bệnh truyền nhiễm. Sử dụng loại trà này hàng ngày giúp bảo vệ cơ thể và kéo dài tuổi thọ.
- Làm đẹp da: Trà xanh chứa chất chống oxy hóa giúp bảo vệ da khỏi sự tổn thương của tia tử ngoại và ngăn ngừa nếp nhăn. Trà cũng có khả năng kiểm soát sự sản xuất dầu trên da, giúp da trở nên mịn màng và sáng hơn.
- Giúp giảm sưng bọng mắt và quầng thâm: Các túi thảo dược trà xanh có thể giúp làm dịu vùng mắt sưng bọng và giảm quầng thâm. Chúng làm giãn nở các mạch máu, giúp máu lưu thông lên mắt tốt hơn. Bên cạnh đó, chất tannin và cafein làm giảm nước và săn chắc các mô quanh mắt.
3. Cách pha trà xanh
Cách pha lá trà xanh tươi
Pha trà xanh tươi đòi hỏi kỹ năng và sự thận trọng. Khi đun, không nên đun quá lâu để giữ nguyên hoạt tính của các chất trong lá trà. Hãy chọn lượng lá vừa phải để tránh vị chát. Nước trà sau khi nấu xong cần bảo quản tốt và sử dụng trong ngày.
Chuẩn bị:
- 100g lá trà xanh tươi
- Ấm đun nước trà
Cách thực hiện:
- Bước 1: Rửa sạch lá trà xanh tươi, nhẹ nhàng vò lá.
- Bước 2: Đặt lá trà vào nồi hoặc ấm đun, sau đó đổ đầy nước.
- Bước 3: Đun lên lửa lớn cho đến khi nước sôi, sau đó đun nhỏ lửa.
- Bước 4: Tiếp tục đun như vậy trong khoảng 10 phút, sau đó tắt bếp.
- Bước 5: Để nước trà nguội, sau đó rót ra và thưởng thức. Có thể thêm đá nếu bạn muốn uống lạnh.
Cách pha trà xanh khô
Trà xanh khô có thể giữ được lâu trong hộp và dễ sử dụng. Khi biết cách pha, bạn có thể giữ hương vị thơm ngon của lá trà.
Lưu ý: Để pha trà xanh khô, nước cần ở khoảng 80°C, và thời gian hãm phụ thuộc vào loại trà.
Chuẩn bị:
- 5g trà xanh khô
- Ấm đun nước trà
Cách thực hiện:
- Bước 1: Đun sôi 1.5l nước.
- Bước 2: Khi nước sôi, tắt bếp và để nước nguội đến khoảng 80°C trong 10 phút.
- Bước 3: Đặt lá trà khô vào ấm. Rửa lá bằng ít nước để tráng trà, sau đó đổ nước tráng ra.
Đặt trà xanh khô vào ấm
- Bước 4: Đổ nước nóng vào và ngâm trà khoảng 2-3 phút trước khi thưởng thức.
4. Tác hại của trà xanh khi dùng không đúng cách
Mặc dù trà xanh có nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp, nhưng uống quá nhiều (hơn 10 tách/ngày) có thể gây ra các tác dụng phụ như:
- Gây thiếu máu do thành phần tannin ngăn cơ thể tổng hợp sắt.
- Gây loãng xương bởi trà làm tăng quá trình loại bỏ canxi qua niệu đạo.
- Gây vấn đề dạ dày như táo bón, buồn nôn và đau bụng khi uống trà khi đói.
- Gây mất ngủ do chứa caffeine.
- Không nên dành cho phụ nữ trong giai đoạn kinh nguyệt, mang thai, cho con bú và tiền mãn kinh.
4.1. Những người không nên uống nước chè xanh?
Trà xanh mặc dù có lợi cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng nên sử dụng thường xuyên. Dưới đây là một số nhóm người không nên tiêu thụ trà xanh:
- Người thiếu máu và người bị sốt: Tannin trong trà xanh cản trở sự hấp thu sắt và có thể tạo ra tình trạng thiếu máu. Ngoài ra, caffeine trong trà xanh cũng không tốt cho người bị sốt.
- Phụ nữ có thai và cho con bú: Trà xanh chứa caffeine, tannin, có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai nhi.
- Người bị loét dạ dày: Caffeine trong trà xanh có thể làm tăng sự tiết axit dạ dày, làm tổn thương vết loét và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
- Người mất ngủ và suy nhược thần kinh: Caffeine trong trà xanh có thể làm tăng sự kích thích thần kinh, gây mất ngủ và căng thẳng thần kinh.
- Người bị táo bón: Trà xanh chứa các hợp chất làm khô niêm mạc đường tiêu hóa, có thể gây ra táo bón hoặc làm tăng tình trạng táo bón.
- Trẻ em dưới 3 tuổi: Trẻ em nhỏ dưới 3 tuổi không nên tiêu thụ trà xanh, vì nó có thể gây thiếu máu.
- Người suy dinh dưỡng: Trà xanh có thể làm phân giải lipid, gây ra sự thiếu hụt dinh dưỡng.
- Người bị bệnh gan: Caffeine cần được xử lý qua gan, vì vậy việc tiêu thụ trà xanh có thể gây áp lực lên gan, đặc biệt đối với những người bị tổn thương gan hoặc mắc các vấn đề về gan.
- Người bị sỏi đường tiết niệu: Axit oxalic trong trà xanh có thể kết hợp với canxi trong nước tiểu, gây ra sỏi đường tiết niệu.
- Người bị bệnh tim hoặc huyết áp cao: Sử dụng quá nhiều trà xanh có thể tăng gánh nặng cho tim và gây tăng nhịp tim và huyết áp
4.2. Uống trà xanh mỗi ngày có tốt không?
Uống trà xanh mỗi ngày rất tốt, có nhiều lợi ích tích cực cho sức khỏe.
Uống 3-5 tách trà xanh/ngày (khoảng 720-1.200 mL) cung cấp 180 mg catechin và 60 mg theanine. Tránh uống chiết xuất trà xanh lúc đói vì có thể gây hại cho dạ dày và gan. Người mắc bệnh trầm cảm nên dùng 2-4 tách/ngày để giảm triệu chứng.
5. Lưu ý khi sử dụng trà xanh
Trà xanh là một thức uống phổ biến trên khắp thế giới, có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, để đảm bảo bạn tận hưởng tất cả các lợi ích này mà không gặp phải các tác dụng phụ, hãy tuân thủ các hướng dẫn về liều lượng sử dụng sau đây:
- Người bình thường uống không quá 8 tách trà mỗi ngày.
- Phụ nữ mang thai nên hạn chế uống, không nên dùng quá 6 tách trà mỗi ngày.
- Người bị bệnh gan cần tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng trà xanh được phép sử dụng.
- Sử dụng trà xanh với liều lượng cao có thể gây giảm nồng độ máu.
Trên đây là những thông tin về trà xanh là gì? Cách pha, tác dụng và tác hại của trà xanh. Trà xanh không chỉ là một thức uống thú vị mà còn là một kho báu cho sức khỏe và làm đẹp. Với các loại trà đa dạng và cách pha đơn giản, bạn có thể dễ dàng thưởng thức và tận hưởng những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại. Tuy nhiên, bạn nhớ tuân thủ các lưu ý sử dụng để tránh tác dụng phụ và tận hưởng mọi điều tốt lành từ trà xanh.
