Trà là một trong những thức uống truyền thống đầy tinh tế và thanh khiết của Nhật Bản. Với những nghi lễ truyền thống, pha trà đạo Nhật đã trở thành một nghệ thuật đòi hỏi sự tập trung và kỹ năng của người pha chế. Trong bài viết này, hãy cùng TITA Art tìm hiểu nguyên liệu, dụng cụ pha trà và cách pha trà đạo Nhật với trà xanh và matcha đơn giản, đúng cách và chuẩn hương vị nhé!
1. Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ pha trà đạo Nhật
Nước và dụng cụ là nguyên vật liệu quan trọng trong pha trà đạo Nhật. Nước pha trà luôn phải được giữ trong bình thủy, duy trì nhiệt độ 80-90 độ C. Dụng cụ (còn gọi là chadougu) thường được làm từ đất nung hữu cơ, các dụng cụ được sử dụng trong một pha trà đạo Nhật Bản là:
- Chawan (bát trà): Được dùng để pha và uống trà và các loại bát sẽ được chọn theo mùa.
- Natsume: Để lưu trữ trà.
- Cha shaku: Để múc trà vào bát và sen dùng làm roi trà.
- Fukusa: Là loại vải dùng để làm sạch dụng cụ.
- Cha kin: Là loại vải dùng để lau bát.
Chủ nhà phải sử dụng chúng cẩn thận, thể hiện lòng tôn trọng đối với khách. Mỗi chi tiết trong buổi lễ trà phản ánh lòng hiếu khách từ chủ nhà. Việc khen ngợi trà và dụng cụ của họ là một cách lịch sự khi thưởng trà.
2. Cách pha trà đạo Nhật đúng chuẩn bao gồm những bước nào?
Dưới đây TITA Art sẽ giới thiệu bạn cách pha trà đạo Nhật Bản với 2 loại trà tiêu biểu: trà xanh và trà matcha.
Cách pha trà đạo Nhật chuẩn với trà xanh
Bước 1: Sử dụng nước 80 độ C, không dùng nước sôi, giữ nước trong bình thủy tinh hoặc ấm kim khí.
Bước 2: Chuẩn bị ấm trà tinh xảo phù hợp với bàn trà. Làm ấm bộ trà bằng nước sôi từ bình thủy tinh hoặc ấm kim khí, rồi dùng khăn mềm lau khô.
Bước 3: Pha trà đúng chuẩn theo 3 lần uống khác nhau:
- Lần đầu, pha với nước 60 độ C, ngấm trà khoảng 2 phút trước khi rót ra tách dùng.
- Lần thứ hai, pha với nước 80 độ C, chờ 30 – 40 giây rồi uống.
- Lần cuối, pha với nước 90 độ C, chờ thêm 30 – 40 giây trước khi rót ra tách dùng. Mỗi lần pha, trà sẽ có hương vị đặc biệt riêng.
Bước 4: Rót trà một lượng vừa phải cho mỗi người, để mọi người đều thưởng thức được nước trà thơm ngon trong cả 3 lần.
Bước 5: Khi uống trà, thưởng thức từng ngụm nhỏ, nhẹ nhàng để cảm nhận đầy đủ vị ngon của trà. Có thể ăn kèm bánh ngọt để làm tăng hương vị trà.
Cách pha trà đạo Nhật Bản với trà matcha
Bước 1: Rót nước sôi vào bát nước trà và đặt chasen (chổi đánh trà) vào để làm ấm.
Bước 2: Đổ nước sôi ra khỏi bát và lau khô, sau đó thêm Matcha khoảng 2 chashaku (2g) vào bát.
Bước 3: Rót nước sôi vào bát với lượng khoảng 60~70cc.
Bước 4: Tay trái giữ bát trà, tay phải cầm chasen, đánh nhanh lên xuống theo hình chữ “m” từ 30 – 60 giây.
Bước 5: Khi bề mặt trà nổi bọt như kem, xoay chasen vòng tròn để gom bọt lại, quá trình đánh trà hoàn tất và bạn có thể thưởng thức.
3. Tiêu chuẩn pha trà đạo Nhật đúng cách
3.1. Tiêu chuẩn về nước
Trong nghệ thuật trà đạo Nhật Bản, nghệ nhân pha trà rất cẩn thận khi chọn nguồn nước và kiểm soát nhiệt độ khi đun nước pha trà. Nhiệt độ nước thường từ 80-90 độ C, tùy loại trà. Riêng với trà đen, trà Phổ Nhĩ (Trà Đen) thì nhiệt độ thường là 100 độ C. Trà Ô Long nhiệt độ thích hợp nhất là 90 độ C.
Nguồn nước phải được lựa chọn kỹ càng, nên là nước ở đầu nguồn luôn tươi mát và ngọt, là loại nước pha trà ngon nhất. Nhưng khi nước chảy xuống đồng bằng đã pha tạp chất, mất đi tính tinh khiết ban đầu. Ngoài ra, người sành trà thường không chọn nước máy hoặc nước lọc thương mại.
Nước trong pha trà cần có lượng oxy cao để tránh hòa tan với các hợp chất từ đất. Độ pH của nước cũng quan trọng, nước cứng làm trà nổi lên, trong khi nước mềm giúp trà thấm vào, mang lại hương vị trà thơm ngon và ngọt ngào hơn.
Với người sành trà, không gì tuyệt vời hơn là thưởng thức ấm trà với nguồn nước sạch, không bị ô nhiễm từ các tác nhân tự nhiên và con người. Đối với những người ở các thành phố lớn không có điều kiện kiếm được nước sạch, có thể xử lý, ủ hoặc lọc nước tại nhà để sử dụng trong việc pha trà.
3.2. Tiêu chuẩn về dụng cụ pha trà đạo
Trong con đường khám phá cách pha trà đạo Nhật, bậc thang thứ hai chúng ta cần tìm hiểu là cách sử dụng những dụng cụ pha trà đạo Nhật. Việc làm ấm dụng cụ trước khi pha trà rất quan trọng. Nghệ thuật tráng dụng cụ sẽ khác nhau tùy vào phong cách trà đạo của mỗi người. Bước làm ấm trà cụ cũng thể hiện hiểu biết và kiến thức của người pha trà.
Tráng các dụng cụ như ấm, tống, chén trà thường sẽ sử dụng nước ấm khoảng 50-60 độ C để làm quen với nhiệt độ dần dần, tránh tình trạng ấm chén bị nứt vỡ do thay đổi nhiệt độ đột ngột.
Cách pha trà đạo Nhật Bản đúng cách và chuẩn hương vị đòi hỏi sự tỉ mỉ và tôn trọng từng bước truyền thống. Từ việc chọn nguồn nước tinh khiết, canh nhiệt độ phù hợp đến việc làm ấm trà cụ đều ảnh hưởng đến vị ngon của trà. Tận hưởng ấm trà thơm ngon là một trải nghiệm tinh tế, kết hợp với nghệ thuật trà đạo, mang đến cảm giác thư thái và thanh tịnh cho tâm hồn.
