Theo dõi chúng tôi trên

Những ai yêu và sưu tầm ấm tử sa đều biết rằng nghệ nhân tử sa có trình độ càng cao thì những tác phẩm làm ra càng chuẩn và giá trị cao.

Vì để đạt được sự công nhận này, người nghệ nhân phải bỏ ra rất nhiều công sức, tâm huyết và thời gian để rèn luyện, nghiên cứu cũng như cống hiến cho ngành nghệ thuật tử sa.

Quá trình chế tác ấm trà tử sa tưởng chừng đơn giản nhưng thực tế phải trải qua hàng chục công đoạn nhào nặn phức tạp. Ngoài kỹ năng thủ công nghệ thuật tử sa, việc tuân thủ pháp luật và uy tín công dân thông qua các hoạt động công khai thuế, tham gia các hoạt động phúc lợi công cộng, sự đóng góp cho nghệ thuật tử sa cũng được đưa vào các điều kiện cần thiết để thăng chức danh kỹ thuật của nghệ nhân.

Mỗi khi nghệ nhân muốn tăng chức danh nghề nghiệp, họ cũng sẽ phải tăng số người thấp hơn mình một bậc hoặc cùng bậc hoặc cao hơn mình một bậc theo tỉ lệ số lượng các chức danh một cách hợp lý, điều này đòi hỏi phải có sự khắt khe trong việc đánh giá sự đóng góp và nghĩa vụ đối với xã hội để đảm bảo tính kế thừa, phát huy và cạnh tranh nghề nghiệp.

Nghệ nhân tử sa sẽ được đánh giá dựa trên trình độ chế tác ấm tử sa, số năm họ đã làm việc và số lượng giải thưởng đạt được.

Các chức danh của nghệ nhân tử sa (Sưu tầm)
Các chức danh của nghệ nhân tử sa (Sưu tầm)

1. Cấp 1: Thợ thủ công

Thợ thủ công là cấp độ đầu tiên của một nghệ nhân chế tác ấm. Cấp độ này yêu cầu người làm phải được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm chế tác ấm tử sa trực tiếp.

  • Trình độ học vấn: Trung học phổ thông trở lên
  • Hơn 7 năm kinh nghiệm chế tác đồ tử sa
  • Có trình độ sơ cấp về nghệ thuật và thủ công
  • Có khả năng chế tác ấm thủ công.

2. Cấp 2: Trợ lý công nghệ mỹ thuật sư

Sau khi vượt qua cấp độ 1, nghệ nhân sẽ trở thành trợ lý công nghệ mỹ thuật sư. Bên cạnh kinh nghiệm tiếp xúc với tử sa, cấp độ này còn yêu cầu đạt một số giải thưởng và chứng nhận nhất định trong lĩnh vực:

  • Trình độ học vấn: cao đẳng trở lên
  • Hơn 15 năm kinh nghiệm chế tác tử sa
  • Có trình độ trung cấp thủ công mỹ nghệ
  • Có khả năng chế tác ấm toàn thủ công
  • Đạt hơn 2 HCV cấp tỉnh và hơn 1 HCV cấp quốc gia

3. Cấp 3: Công nghệ mỹ thuật sư (CNMTS)

Công nghệ mỹ thuật sư là cấp độ thứ 3 của một nghệ nhân chế tác ấm. Cấp độ này yêu cầu khả năng chế tác đồ nghệ thuật và thủ công hoàn hảo. Bên cạnh đó còn phải có danh tiếng trong nghề, được công nhận trên các mặt báo chuyên ngành uy tín.

  • Trình độ học vấn: Cao đẳng trở lên
  • Hơn 20 năm kinh nghiệm chế tác tử sa
  • Có trình độ nghệ thuật và thủ công hoàn hảo
  • Có khả năng chế tác các loại ấm hoàn toàn thủ công
  • Có hơn 3 HCV quốc gia
  • Xuất bản hai bài báo trên các báo chuyên ngành tử sa
  • Có khả năng thiết kế sáng tạo

4. Cấp 4: Cao cấp công nghệ mỹ thuật sư (Cao Công)

Cấp độ cao cấp công nghệ mỹ thuật sư hay Cao công là những nghệ nhân thực thụ, hiểu biết toàn bộ về cả lý thuyết và quy trình chế tác ấm. Để trở thành một cao công, bạn phải có những cống hiện nhất định cho nghề.

  • Trình độ học vấn: trình độ cao đẳng trở lên
  • Hơn 25 năm kinh nghiệm chế tác tử sa
  • Có thể thuyết trình về lý thuyết kỹ thuật và mỹ thuật tử sa
  • Tham gia các hoạt động nghệ thuật và thủ công cấp quốc gia
  • Thiết kế, chế tác và sáng tạo đã giành được hơn 2 HCV cấp quốc gia
  • Có 5 HCV quốc gia và 1 HCV quốc tế về tử sa
  • Nghiên cứu và viết nhiều bài báo về các khái niệm thiết kế, vật liệu, sản xuất, nung…tử sa

5. Cấp 5: Công nghệ mỹ thuật đại sư (Đại Sư)

Đại sư là chức danh của nghệ nhân tử sa cao quý nhất, đủ khả năng thực hiện những kỹ thuật có độ khó cao. Bên cạnh đó, đây cũng là những người thầy, chịu trách nhiệm giảng dạy và truyền đạt kiến thức cho thợ thủ công, được công nhận trên nhiều mặt báo quốc tế.

  • Trình độ học vấn: Cao đẳng trở lên
  • Hơn 30 năm kinh nghiệm chế tác tử sa
  • Có thể đưa ra các bài giảng cấp chuyên gia về lý thuyết nghệ thuật và thủ công tử sa
  • Có khả năng thực hiện các kỹ thuật đòi hỏi độ khó cao
  • Có hơn 5 HCV quốc gia và 3 HCV quốc tế trong các lĩnh vực liên quan.
Đại sư Cố Cảnh Chu (Ảnh sưu tầm)
Đại sư Cố Cảnh Chu (Ảnh sưu tầm)

6. Kỹ năng của những người nghệ nhân tử sa

Để trở thành một nghệ nhân tử sa, bạn phải có đầy đủ kỹ năng và sự chuyên nghiệp, tỉ mỉ. Những kỹ năng đó bao gồm:

  • Cách lựa chọn và chuẩn bị đất phù hợp
  • Kỹ năng tản đất tạo kích thước thân ấm
  • Kỹ năng tạo hình ấm tử sa, bao gồm đáy ấm, nắp ấm và thân ấm
  • Xử lý khéo léo các dáng ấm tử sa
  • Kỹ năng tạo lưới lọc đúng kỹ thuật
  • Kỹ năng hoàn thiện hoa văn trên ấm

Những nghệ nhân có kỹ năng càng cao thì sản phẩm làm ra càng có giá trị. Bởi quy trình chế tác ấm tử sa trên thực tế không hề đơn giản và phải trải qua rất nhiều giai đoạn nhào nặn yêu cầu kỹ xảo cao. Bên cạnh đó, quá trình làm ra một chiếc ấm tử sa thực sự thể hiện được tình yêu, đam mê và tâm huyết của nghệ nhân đối với nghệ thuật. Do đó, hiện nay có một bộ phận các nghệ nhân tử sa không muốn gò bó, o ép mình trong khuôn khổ của chức danh nghề nghiệp. Kỹ năng của họ sẽ được thể hiện tất cả dựa trên giá trị của tác phẩm tạo ra nên còn được gọi là nghệ nhân phái thực lực.

Nhóm nghệ nhân này đã và đang thay đổi nghệ thuật chế tác ấm tử sa, mang đến một luồng gió mới, thay đổi khuôn khổ cứng nhắc cũ kỹ khi đánh giá kỹ năng và sự thuần thục của một nghệ nhân chân chính. Tuy nhiên, cũng không thể phủ nhận sự bảo tồn nghệ thuật truyền thống và hồn cốt của nghề tử sa thông qua hệ thống chức danh nghề nghiệp quy củ. Cả 2 trường phái này đều góp phần tạo nên một trường phái nghệ thuật đa dạng, phong phú, vừa đảm bảo tính truyền thống vừa mang đến làn gió tư duy hiện đại.

Kỹ năng cần có của một nghệ nhân tử sa (Sưu tầm) 
Kỹ năng cần có của một nghệ nhân tử sa (Sưu tầm)

Như vậy, Tita Art đã gửi đến bạn danh sách các chức danh của nghệ nhân được công nhận trong lĩnh vực. Bên cạnh hệ thống chức danh quy củ, vẫn có những nghệ nhân phải thực lực làm việc bằng đam mê và phóng khoáng, không muốn ép mình theo quy củ. Nếu muốn tìm hiểu thêm về ngành nghề chế tác ấm tử sa, bạn có thể theo dõi Tita Art ngay để biết thêm chi tiết.

Chia sẻ bài viết: share facebook share twitter share linkedin share instagram

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *