Theo dõi chúng tôi trên

Trà đạo là gì? Loại hình này có bắt nguồn từ đâu và có lợi ích gì cho các trà nhân không? Cách thưởng trà như thế nào mới đúng chuẩn? Nếu bạn là người mới bắt đầu với con đường trà đạo và cũng băn khoăn với những câu hỏi trên thì hãy tham khảo ngay bài viết trà đạo dưới đây nhé!

1. Tìm hiểu về Trà đạo

Trong văn hóa người Á Đông, trà đạo luôn đại diện cho nét đẹp thanh tao của Phật giáo và lại vừa ẩn chứa sâu hàm xúc của Nho gia. Hãy đọc qua những thông tin dưới đây để biết thế nào là trà đạo và nguồn gốc của nó từ đâu nhé!

1.1 Trà đạo là gì?

Trà đạo là nghệ thuật thưởng trà, trong đó đạo là con đường liên kết giữa tâm và thân thông qua trà. Buổi trà đạo bàn về những triết lý sống tốt đẹp trong cuộc sống. Đây cũng được xem là một loại hình nghệ thuật mang nhiều ý nghĩa nhân văn cho con người.

nghệ thuật thưởng thức trà
Trà đạo – loại hình nghệ thuật mang nhiều ý nghĩa cốt lõi tốt đẹp (Sưu tầm)

1.2 Nguồn gốc nghệ thuật trà đạo

Trà đạo được hình thành và phát triển vào khoảng cuối thế kỷ XII. Theo truyền thuyết tại Nhật được lưu giữ lại thì có một vị cao tăng người Nhật tên là sư Eisai (1141-1215) đi phiêu lưu và học đạo bên Trung Quốc và sau đó ông trở về nước mang theo những giống hạt trà đầu tiên về trồng ở phía trong sân chùa.

trà đạo
Nhật Bản được xem là quê hương của nghệ thuật trà đạo (Sưu tầm)

Kể từ đây, nét văn hóa trồng và thưởng trà được lan rộng ra khắp Nhật Bản. Không chỉ dừng lại ở việc uống trà, Người Nhật còn khéo léo kết hợp thiền định của đạo Phật vào quá trình uống, nhờ đó nghệ thuật trà đạo (chado 茶道) ra đời.  Cho đến ngày này, loại hình này đã trở thành một nét văn hóa độc đáo riêng, không thể thiếu với đời sống tinh thần của người Nhật và được nhiều quốc gia hưởng ứng trong đó có Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam,…

Cùng khám phá nét Văn hóa trà đạo với TITA qua video dưới đây:

2. Nghệ thuật trà đạo của từng quốc gia

Ngày nay, trà đạo được kế thừa và phát triển rộng rãi khắp thế giới. Vì vậy, mỗi quốc gia sẽ có một nét nghệ thuật trà đạo trà đạo độc đáo.

2.1 Nghệ thuật trà đạo tại Việt Nam

Đối với người Việt Nam, trà đạo như một sợi dây nối vô hình không chỉ giúp gắn kết mối quan hệ giữa người với người mà còn là biểu tượng đề cao lễ nghĩa, văn hóa ứng xử kính trên nhường dưới trong đời sống. Một trong những nét riêng biệt của trà đạo Việt Nam đó chính là nghệ thuật pha trà.

nguyên tắc trà đạo
Nghệ thuật trà đạo tại Việt Nam luôn đề cao văn hóa ứng xử

Người thưởng trà phải am hiểu cách sử dụng trà cụ, biết canh chuẩn nhiệt độ sôi để giúp giữ trọn hương vị nguyên bản của trà. Bên cạnh đó, việc dùng những loại trà thượng hạng cũng chính là nét thu hút giúp nghệ thuật trà đạo của Việt Nam tăng thêm phần sang trọng.

2.2 Nghệ thuật trà đạo tại Hàn Quốc

Trà đạo tại Hàn Quốc luôn đề cao tinh thần phóng khoáng hơn so với trà đạo Trung Quốc và Nhật Bản. Điểm nổi bật của trà đạo xứ xở kim chi nằm ở vị trà luôn thơm, trong, nhẹ nhàng cùng với cách pha trà vô cùng ấn tượng.

văn hóa thưởng trà
Nghệ thuật trà đạo tại Hàn Quốc đề cao sự tự do, phóng khoáng

Có thể khẳng định rằng, văn hóa trà đạo Hàn Quốc dù phát triển sau nhưng lại kế thừa trọn vẹn tinh hoa dân giã và thoát ra khỏi những ràng buộc khắt khe từ xưa đến nay.

2.3 Nghệ thuật trà đạo tại Nhật Bản

Nhật Bản được xem là quê hương khai sinh ra nghệ nghệ trà đạo nhưng ít ai văn hóa thưởng trà lại chịu ảnh hưởng khá nhiều bởi Trung Quốc. Nét riêng của trà đạo xứ sở Phù Tang phải kể đến là hương vị umami và nghệ thuật pha trà đỉnh cao.

uống trà đạo
Nghệ thuật trà đạo tại Nhật Bản luôn có tiêu chuẩn riêng (Sưu tầm)

Đối với người Nhật, trà đạo giống như một phương pháp hữu hiệu giúp thanh lọc tâm hồn và loại bỏ những thứ không may mắn trong cuộc sống. Trong trà đạo sẽ có 4 nguyên tắc cơ bản mà ai đang theo đuổi phải biết, đó là: hòa – kính – thanh – tịch, đi kèm theo đó là các chuẩn mực nhất quán về nước pha, không gian, nghi lễ và quy cách thưởng thức.

2.4 Nghệ thuật trà đạo tại Trung Quốc

Trung Quốc cũng được xem là quốc gia có lịch sử văn hóa trà đạo lâu đời, nhất nhì thế giới bên cạnh Nhật Bản. Trung Quốc may mắn sở hữu nhiều loại trà quý hiếm, độc nhất vô nhị với hương vị thơm ngon khó cưỡng lại. Hơn thế nữa, tại đây còn nổi tiếng với nghệ thuật pha trà Kungfu đỉnh cao khiến nhiều trà nhân ưa thích và luôn muốn thưởng thức dù chỉ một lần.

thưởng trà đạo
Nghệ thuật trà đạo Trung Quốc với những quy chuẩn khắt khe về trà cụ

Ngoài ra, một bộ trà cụ Trung Quốc cần phải đầy đủ các thứ như bàn trà, ấm trà,chén trà, tống, ống ngửi, thông ấm, kẹp chén, thẻ múc trà, gạt trà và phễu lọc. Bởi vì người Trung Hoa luôn đề cao chữ mỹ và hương vị trà nên sẽ rất khắt khe trong việc lựa chọn trà cụ.

3. Nguyên tắc pha trà chung trong văn hóa trà đạo

Trong văn hóa thưởng trà đạo đòi hỏi các nhiều yếu tố mới tạo ra được một chén trà ngon, đậm vị. Vì thế, hãy đọc qua 5 nguyên tắc dưới đây để biết cách pha trà chuẩn nhất nhé!

3.1 Nguyên tắc 1: Nhất thủy

Nước giữ vai trò quan trọng và quyết định đến 50% hương vị trà. Thông thường, nước tinh khiết sẽ là ưu tiên hàng đầu dùng để pha trà. Và nếu muốn có một tách trà thơm ngon, đặc biệt hơn thì các trà nhân sẽ dùng lớp sương đọng trên lá sen để pha trà.

trà đạo nhật bản
Nhất thủy (Sưu tầm)

Bên cạnh đó, khi pha trà cũng cần phải xem đó là loại trà gì để biết cách dùng lượng nước sôi với nhiệt độ phù hợp. Trà già thì phải cần đun nước cho là thật sôi. Còn đối với những loại trà như trà xanh, trà trầm hương, trà nhài thì chỉ phải đun nước sôi liu riêu, không quá sủi bọt.

3.2 Nguyên tắc 2: Nhì trà

Trà được phân làm nhiều loại và nhiều vị, do đó muốn thưởng thức được một chén trà ngon thì trà nhân cần phải kỹ lưỡng trong khâu chọn trà. Trên thị trường hiện nay, lá trà khô đang được nhiều người ưa chuộng bởi tính tiện lợi và có thể bảo quản lâu dài.

nghệ thuật trà đạo
Nhì trà (Sưu tầm)

Cách pha trà đúng cách là rửa sạch lá và cọng chè, sau đó mang đi giập nát rồi cho vào ấm đun sôi khoảng từ 10 – 15 phút. Các chất đắng trong trà sẽ tiết ra hết, mang lại hương vị đúng chuẩn, không lẫn vào đâu được.

3.3 Nguyên tắc 3: Tam bôi

Thế nào là bôi? Trong văn hóa trà đạo, bôi được hiểu là những chiếc chén, tách để thưởng trà. Một chén trà có kích thước chuẩn là loại chén không quá lớn, chỉ to bằng hạt mít. Nhờ vậy mà khi thưởng trà, người ta sẽ không quan tâm nhiều đến vấn đề uống bao nhiêu mới đủ mà họ sẽ chú ý hơn đến chất trà.

nguyên tắc thưởng trà
Tam bôi (Sưu tầm)

Một bộ trà hoàn chỉnh sẽ bao gồm 4 chén quân và 1 tống (loại chén to nhất). Tùy thuộc vào văn hóa của từng vùng mà tống sẽ có hoặc không. Tống thường sẽ được dùng để chứa nước trà từ ấm và sau đó sẽ chuyển dần sang các chén quân nhằm giảm bớt độ nóng của trà.

3.4 Nguyên tắc 4: Tứ bình

Trước khi bắt đầu pha trà, hãy rửa sạch bình và có thể trụng sơ qua với nước ấm nóng để diệt khuẩn. Sau đó, để ráo và cho trà vào bình. Phải biết canh chuẩn lượng trà cho vào, không nên bỏ quá nhiều hoặc quá ít vì làm thế sẽ làm giảm đi độ ngon của trà.

văn hóa thưởng trà đạo
Tứ bình

Thông thường, khi pha trà người ta sẽ lượt bỏ đi nước đầu và cho một lượng nước sôi mới lần hai để nước trà cho ra chuẩn vị, trong hơn. Cuối cùng, chỉ cần đợi trong vòng 1-2 phút là trà nhân có thể thưởng thức cùng với khách mời.

3.5 Nguyên tắc 5: Ngũ quần anh

Trà đạo sẽ không trọn vẹn nếu như thiếu vắng đi những người bạn trà. Không phải ai cũng có thể ngồi lại và thưởng thức những chén trà nóng ấm với nhau. Chỉ khi họ là những người bạn tri kỷ, tâm giao mới khiến cho vị trà thêm phần “đậm đà”.

nguyên tắc thưởng trà đạo
Ngũ quần anh (Sưu tầm)

4. Những lưu ý mời trà trong quá trình thưởng trà

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi mời trà mà các trà nhân cần biết, cụ thể như sau:

  • Làm sạch bộ ấm trà: Các trà nhân cần phải đảm bảo rằng bộ ấm trà phải được rửa sạch sẽ trước khi pha chế trà. Điều này thể hiện hiện phép lịch sự, tôn trọng với khách uống trà.
  • Sự thích hợp về lượng của trà: Khi pha trà cần phải biết canh chuẩn lượng trà sao cho không bị quá ít hoặc quá nhiều, dẫn đến vị trà ra sẽ không ngon. Tùy vào yêu cầu của khách mà trà nhân sẽ rót đúng với lượng nước. Bên cạnh đó, không được rót quá đầy cho dù đó là chén trà lớn hay nhỏ bởi vì điều đó thể hiện sự thiếu tinh tế trong văn hóa trà đạo.
  • Cách phục vụ trà: Theo truyền thống của các quốc gia theo trà đạo thì phải mời trà cho khách bằng hai. Điều này thể hiện sự tôn trọng, lịch sự với người uống. Đối với loại chén có quai thì khi mời, trà nhân phải dùng một tay cầm quai, một tay đỡ chén. Còn đối với loại chén không có quai cầm thì phải dùng hai tay đỡ chén lên và mời khách.
  • Thứ tự thêm trà: Nếu muốn thêm trà vào chén thì các trà nhân phải làm theo nguyên tắc trưởng bối trước hậu bối sau. Bên cạnh đó, nếu là người hướng nội không biết chia sẻ nhiều, trà nhân hãy thêm trà cho khách để giảm bớt không khí trầm lặng.
văn hóa trà đạo
Một số lưu ý mời trà trong quá trình thưởng trà (Sưu tầm)

Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu qua trà đạo là gì? Nếu bạn có đam mê với trà đạo thì hãy chuyên tâm học tập các lễ nghi cũng như cách pha và mời trà một cách kỹ lưỡng nhé! Hy vọng TITA Art đã phần nào giúp bạn tiến gần hơn với bộ môn nghệ thuật độc đáo này.

Thông tin TITA Art

  • TITA Mộ Lao: BT2 dãy 16A8 Làng Việt Kiều Châu Âu, Phường Mộ Lao, Quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
  • TITA Trấn Vũ: 164a Phố Trấn Vũ, phường Trúc Bạch, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
  • SĐT: 0964989664
Chia sẻ bài viết: share facebook share twitter share linkedin share instagram

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *