Ấm tử sa là một trong những trà cụ không thể thiếu của những người yêu trà bởi tác dụng mà ấm tử sa mang lại chắc hẳn ai cũng biết đến nhưng để chọn được chiếc ấm tử sa đúng chuẩn không hẳn ai cũng biết, Tita Art xin gửi đến các bạn một số cách chọn ấm tử sa đúng chuẩn.
1. Tầm quan trọng của việc chọn ấm tử sa phù hợp
Đối với những người sành trà, việc chọn ấm tử sa tốt đóng vai trò vô cùng quan trọng. Không chỉ đảm bảo chất lượng của trà, mà còn giúp người thưởng trà tận hưởng trọn vẹn được hương vị đặc trưng của từng loại trà khác nhau.
Ấm tử sa chất lượng phải đảm bảo có khả năng giữ nhiệt hiệu quả, truyền nhiệt đều, lưới lọc tốt, đảm bảo độ thoáng khí. Hình dáng và kích thước của ấm cũng nên được lựa chọn sao cho phù hợp với nhu cầu của người pha.
Bên cạnh đó, tính thẩm mỹ của ấm tử sa cũng là một yếu tố vô cùng quan trọng, không chỉ cần phù hợp với sở thích của người chơi trà, mà còn phải phù hợp với các phụ kiện khác có trong bộ trà cụ. Lựa chọn được loại ấm tử sa phù hợp sẽ giúp người thưởng trà được trải nghiệm những buổi trà đạo thanh tao.
2. 4 cách chọn ấm tử sa phổ biến
Đối với những người mới làm quen với ấm trà tử sa có thể tham khảo 4 cách chọn ấm tử sa sau đây:
- Chọn ấm tử sa dựa trên hình dáng ấm
- Chọn ấm tử sa dựa trên cảm nhận các giác quan
- Chọn ấm tử sa theo loại đất
- Chọn ấm tử sa theo nhiệt độ nung
2.1 Chọn ấm tử sa dựa trên hình dáng ấm
Trước khi đi vào chi tiết từng cấu trúc có trên ấm tử sa, bạn cần phải quan sát tổng thể hình dáng ấm. Trong văn hóa trà đạo, ấm tử sa chính là loại trà cụ có tỉ lệ cân đối nhất. Do đó, ấm tử sa tốt phải có hình dáng cân bằng và các chi tiết tỷ lệ thuận với nhau.
Nắp ấm tử sa
Bất cứ một bộ phận nào có trên ấm tử sa đều có công dụng nhất định và những vai trò riêng của chúng, nắp ấm cũng không ngoại lệ. Khi lựa chọn ấm tử sa, nắp ấm cần cân đối theo tỷ lệ, vừa khít với miệng ấm và dễ dàng khi sử dụng.
Hình dáng nắp ấm cần cân đối theo tỷ lệ của tổng thể hình dáng ấm. Chính vì vậy mà mỗi dáng ấm tử sa lại có những thiết kế nắp ấm khác nhau.
Quai ấm tử sa
Đối với các loại ấm dùng để pha trà, quai ấm sử dụng nên phù hợp và cân đối với tỷ lệ dáng ấm. Bên cạnh đó, nó cũng phải phù hợp để người pha trà có thể dễ dàng cầm nắm, sử dụng hay rót trà và vệ sinh.
Vòi ấm tử sa
Nếu bạn là người chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc chọn ấm, hãy tham khảo các dáng ấm có thiết kế phù hợp không chỉ về ngoại hình mà còn để thuận tiện trong việc rót trà, sao cho việc ngắt dòng trà được hiệu quả. Hạn chế những loại ấm bị rò, dễ tạo thành vết ẩm do nước trà trên vòi ấm.
Lưới lọc
Lưới lọc cũng là một trong những chi tiết vô cùng quan trọng mà bạn cần chú ý khi lựa chọn ấm tử sa. Bởi nó không chỉ ảnh hưởng đến dòng nước của ấm mà còn có tác dụng ngăn bã trà chui qua vòi ấm ra ngoài. Tùy từng loại trà mà các loại lưới lọc cũng có thiết kế khác nhau sao cho phù hợp. Với những loại trà nguyên lá to, lưới lọc cũng nên có kích thước lớn và ngược lại.
Thể tích ấm tử sa
Ấm tử sa rất đa dạng kích thước to nhỏ khác nhau tùy vào nhu cầu sử dụng mà khi pha trà bằng ấm tử sa có thể lựa chọn cho mình ấm phù hợp. Chẳng hạn như ấm độc ẩm, song ẩm hay quần ẩm…
2.2 Chọn ấm tử sa dựa trên cảm nhận các giác quan
Bên cạnh cách chọn ấm tử sa theo các chi tiết trên ấm, chọn ấm tử sa dựa trên cảm nhận về giác quan cũng vô cùng quan trọng.
Cảm nhận bằng tay
Sử dụng tay có thể cảm nhận được độ mịn màng, trơn láng, không tì vết, cũng như liệu phần nắp và miệng ấm có khít nhau hay không. Ấm tử sa được nung liên tục trong lò với thời gian lên đến 23 tiếng, nhiệt độ rất cao từ 1.190 – 1.270 độ C, do đó đòi hỏi nghệ nhân phải có tay nghề cao, chất đất tốt và mịn thì ấm mới không bị co giãn.
Nhìn bằng mắt
Ấm tử sa chất lượng phải có hình dáng ưa nhìn và thanh thoát. Tất cả các bộ phận như thân ấm, nắp ấm, vòi ấm hay quai ấm đều phải liền lạc và cân đối. Màu sắc ấm đồng đều từ trong ra ngoài, nếu có dấu triện của nghệ nhân làm ấm thì nét chữ cần sắc sảo và đặt cân đối ở trung tâm đáy, trên một đường thẳng nối từ vòi sang quai.
Với những chiếc ấm tử sa đắt tiền, thường sẽ có thêm dấu triện phụ được in rõ nét nằm ở dưới nắp ấm và phần quai cầm. Vòi ấm có thể dài ngắn khác nhau, nhưng đều phải đáp ứng được tiêu chí nước chảy thông, thẳng dòng và đều khi rót, không bị rơi vãi hay đọng trà nhiều bên ngoài.
Nghe bằng tai
Cách chọn ấm tử sa thông qua việc nghe bằng tai cũng được nhiều nghệ nhân sành trà ưa chuộng. Bạn chỉ cần đặt ấm lên lòng bàn tay, tay bên kia đặt vào quai ấm và khẽ gõ. Ấm tốt là khi nghe được tiếng kêu đanh chắc như kim loại va chạm vào nhau. Đây cũng là cách phân biệt ấm tử sa thật giả phổ biến.
2.3 Chọn ấm tử sa theo loại đất
Nguyên liệu để tạo thành ấm tử sa “trứ danh” chính là loại đất tử sa chỉ có tại vùng Nghi Hưng, Trung Quốc. Trong đó, loại đất thường được sử dụng để làm ấm chính là đất sét, không chỉ chế tác được nhiều hình dáng khác nhau mà còn phù hợp với ngân sách của đa số khách hàng.
So với đất sét thường thì đất sét đá có nhiều tính năng vượt trội hơn, được sử dụng để tạo nên những chiếc ấm dòng cao cấp, không chỉ chịu được nhiệt độ cao mà còn giữ được vẹn nguyên hương vị sơ khai của trà.
Do đó, bạn có thể lựa chọn ấm tử sa phù hợp dựa vào màu sắc của loại đất được dùng. Theo các đánh giá của nghệ nhân trà đạo, những màu sắc ấm tự nhiên có chất lượng tốt nhất là màu đỏ (Hồng Nê), màu tím (Tử nê), màu xanh lá (Lục Nê) và màu vàng (Đoàn nê). Tùy vào từng loại đất mà cấu tạo và hàm lượng vi khoáng sẽ có sự khác nhau chính vì vậy mà cũng phù hợp với từng loại trà riêng để tôn lên hương vị của loại trà đó.
2.4 Chọn ấm tử sa theo nhiệt độ nung
Bạn cũng có thể sử dụng cách chọn ấm tử sa theo nhiệt độ nung – phương pháp thường được nhiều nghệ nhân áp dụng. Tùy vào từng nhiệt độ nung khác nhau mà đặc tính của ấm cũng sẽ có những điểm khác biệt và phù hợp với từng loại trà khác nhau.
Ấm nung ở nhiệt độ thấp sẽ có chất đất xốp hơn, phù hợp với những thức trà thiên về hương. Ngược lại, ấm nung ở nhiệt độ cao lại có độ đanh, khả năng tỏa hương cao hơn nên thường dùng cho trà thiên về vị.
Để hiểu rõ hơn về các loại trà khi pha bằng ấm tử sa bạn có thể đọc: Ấm tử sa nên uống trà gì?
3. Những lưu ý khi chọn ấm tử sa
Cách chọn ấm tử sa phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, có thể kể đến như:
- Chất đất là một trong những tiêu chí vô cùng quan trọng, vì vậy người chơi ấm tử sa nên lựa chọn cho mình chất đất phải đúng chuẩn tử sa nguyên khoáng không pha trộn hoặc để yên tâm thì có thể chọn cho mình thương hiệu uy tín
- Hình dáng ấm cũng là một yếu tố bạn cần quan tâm, bởi dáng tay cầm, kích thước và thiết kế chi tiết cũng ảnh hưởng rất đến tính thẩm mỹ của sản phẩm cũng như khả năng sử dụng.
- Bạn cũng nên quan tâm đến khả năng truyền nhiệt của sản phẩm. Những loại ấm có khả năng truyền nhiệt tốt và tính truyền nhiệt đều sẽ giúp hương vị của trà trở nên thơm ngon hơn.
- Chất lượng lưới lọc và nắp ấm cũng phải được đảm bảo, trong đó lưới lọc phải tốt và nắp ấm phải khít để tránh cặn trà và bã trà lọt vào bên trong. Việc dễ tháo lắp và vệ sinh cũng là yếu tố giúp ấm tử sa của bạn luôn được sạch sẽ.
- Dung tích ấm cần phải phù hợp với quy mô buổi trà đạo của bạn. Nếu chỉ pha trà cho một người, bạn chỉ cần mua loại ấm có dung tích từ 100-200ml là đủ. Pha trà cho nhiều người nên lựa chọn loại ấm có dung tích lớn hơn.
- Khi mua ấm tử sa, hãy lựa chọn loại ấm có giá cả hợp lý. Giá thành sản phẩm nên phù hợp với ngân sách của mình, tuy nhiên cũng không nên quá rẻ để chất lượng sản phẩm được đảm bảo.
Nhìn chung, để lựa chọn được ấm tử sa tuy không quá khó nhưng cũng không phải đơn giản, bạn cần dành thời gian để tìm hiểu và trải nghiệm. Hy vọng các cách chọn ấm tử sa trên đây sẽ giúp bạn tìm được cho mình loại ấm phù hợp nhất, cho ra những tách trà thơm ngon với hương vị hảo hạng.
